به گزارش تحریریه، «فارن پالسی» نوشت، سوئد، نروژ و لیتوانی تصمیم گرفته‌اند به‌صورت مشترک صدها دستگاه خودروی رزمی CV90 را خریداری کنند. این اقدام که اواخر ماه گذشته توسط نخست‌وزیر سوئد اعلام شد، گامی مهم در جهت افزایش همکاری‌های نظامی و صنعتی در منطقه نوردیک و بالتیک محسوب می‌شود. این کشورها امیدوارند با استفاده از صرفه‌جویی ناشی از تولید انبوه، هزینه‌ها را کاهش داده و سطح هماهنگی دفاعی خود را ارتقا دهند. با اجرایی شدن این پروژه، احتمالاً استاندارد جدیدی در زمینه خریدهای مشترک نظامی در اروپا رقم خواهد خورد.

ویژگی‌های خودروهای زرهی CV90 و استقبال کشورهای اروپایی

این خودروها ساخت سوئد از دهه ۱۹۹۰ وارد بازار شده و به دلیل قابلیت‌های بالای رزمی‌اش، مورد توجه گسترده کشورهای اروپایی قرار گرفته است. این خودرو که برای ارتش سوئد طراحی شده، توانایی مقابله با تانک‌های دشمن را دارد، اما در عین حال سبک‌تر، چابک‌تر و چندمنظوره‌تر از تانک‌های اصلی است. کشورهایی چون دانمارک، استونی، فنلاند، نروژ، سوئد، سوئیس، هلند، جمهوری چک، اسلواکی و اوکراین از این خودرو استفاده می‌کنند و تقاضا برای آن در حال افزایش است.

سفارش‌های اخیر و پروژه مشترک جدید

در دسامبر گذشته، دانمارک ۱۱۵ دستگاه از این خودروها را سفارش داد که در سوئد تولید می‌شوند. ارتش سوئد نیز ۵۰ دستگاه دیگر سفارش داد. جمهوری چک دو سال پیش نزدیک به ۲۵۰ دستگاه سفارش داد و اسلواکی نیز کمی پیش‌تر بیش از ۱۵۰ دستگاه خریداری کرد. حال با پیوستن لیتوانی، نروژ و سوئد به این پروژه جدید، برآورد می‌شود که مجموع سفارش‌ها به حدود ۱۰۰۰ دستگاه برسد.

چالش‌های خرید مشترک در گذشته

خرید مشترک نظامی در اروپا سابقه‌ای طولانی دارد. در دهه ۱۹۸۰، چند کشور اروپایی تصمیم به خرید مشترک هواپیمای ترابری A400M گرفتند، اما به دلیل اختلافات زیاد، قراردادها با بیش از دو دهه تأخیر نهایی شد و تحویل‌ها نیز تا دهه ۲۰۱۰ به طول انجامید. پروژه بالگرد NH90 نیز به دلیل مشخصات متفاوت هر کشور به بیست نسخه مختلف ختم شد و عملاً یک پروژه مشترک باقی نماند. حتی کشورهای نوردیک، با وجود روابط دوستانه، در پروژه‌هایی مانند توپخانه Archer یا زیردریایی Project Viking با شکست مواجه شدند. دلایل اصلی این ناکامی‌ها تفاوت در سیاست‌ها، منافع صنعتی داخلی و فرآیندهای بودجه‌ای و قانونی بود.

تغییر شرایط در مواجهه با تهدیدات جدید

با شدت گرفتن تهدیدات امنیتی به‌ویژه از سوی روسیه، دولت‌های اروپایی دیگر فرصت آزمون و خطا یا تأخیرهای طولانی را ندارند. نیاز به واکنش سریع باعث شده که تمایل به خرید تجهیزات آماده بیشتر شود تا توسعه پروژه‌های سفارشی و جدید. پروژه فعلی CV90 نمونه‌ای از همین رویکرد است، چرا که نیازهای سه کشور بسیار مشابه است و تفاوت زیادی در مشخصات درخواستی وجود ندارد. بنابراین، خرید مشترک بدون پیچیدگی و درگیری معمول اجرا خواهد شد.

مزایای صنعتی و اقتصادی برای کشورهای مشارکت‌کننده

نخست‌وزیر سوئد، اولف کریسترشون، در بازدیدی از لیتوانی اعلام کرد که این همکاری مشترک نه تنها از نظر نظامی بلکه از نظر صنعتی نیز برای طرفین مفید است. با کاهش تعداد پلتفرم‌های نظامی پراکنده در اروپا و تمرکز روی تجهیزات استاندارد، بهره‌وری بالاتری حاصل خواهد شد. لیتوانی نیز ضمن دریافت حدود ۱۰۰ دستگاه، انتظار دارد که صنایع داخلی‌اش در روند تولید نیز مشارکت کنند. این موضوع باعث تقویت صنعت دفاعی داخلی این کشور و ایجاد اشتغال خواهد شد.

درس‌هایی از گذشته و مسیر آینده

اگرچه همکاری‌های گذشته در خریدهای نظامی مشترک پر از شکست و ناامیدی بوده‌اند، اما تجربه امروز سه کشور نوردیک و بالتیک ممکن است الگویی جدید برای سایر کشورها فراهم آورد. شرایط جدید جهانی، الزام به سرعت عمل، و نیاز به بهره‌برداری اقتصادی از منابع، همه کشورها را به سوی همکاری‌های کارآمدتر سوق داده است. همان‌طور که دریاسالار بازنشسته توماس انگوال بیان کرد، دیگر زمان آن نیست که ۱۰ تا ۱۵ سال برای یک محصول جدید منتظر ماند؛ چرا که ممکن است هنگام تحویل، آن محصول منسوخ شده باشد.

آینده خریدهای مشترک دفاعی

با افزایش تهدیدات و نیاز به بهره‌گیری حداکثری از منابع، انتظار می‌رود که خریدهای مشترک نظامی افزایش یابند. شرکت‌های دفاعی نوظهور نیز، به‌ویژه در اوکراین، در حال بهره‌گیری از این روند هستند. کشورهایی که توانایی همکاری بدون تنش و چانه‌زنی را دارند، بیشترین شانس را برای ورود به پروژه‌های آینده خواهند داشت. حتی پس از این همکاری سه‌جانبه، ممکن است سوئد، نروژ و لیتوانی فرصت‌هایی برای پیوستن شرکای جدید داشته باشند.

منبع: اندیشکده تهران

پایان/